در مواجهه با تغییرات وخیم آب و هوایی ناشی از فعالیتهای انسان، که از افزایش سطح آب اقیانوسها گرفته تا تابستانهای جوشان و تشدید بلایای طبیعی شامل میشود، انسانها به دنبال راهکارهایی جهت کاهش اثرات منفی این تحولات هستند. یکی از مفاهیم مهم و کلیدی در این زمینه، “ردپای کربن” است که نقش حیاتی در تدابیر مردم جهت کاهش تغییرات آب و هوایی ایفا میکند.
یکی از پاسخهای معمول در این زمینه این است که باید “ردپای کربن” شخصی خود را کاهش دهیم. اما چهارچوب ردپای کربن چیست؟ چگونه میتوانیم آن را اندازه گیری کنیم و چه تأثیری دارد؟
در واقع، ردپای کربن به میزان انتشار گازهای گلخانهای اشاره دارد که به طور مستقیم به یک فعالیت خاص مرتبط است. متخصصان تاکید دارند که جمعآوری کل انتشار کربن مرتبط با زندگی روزمره میتواند مفید باشد تا بهتر درک کنیم که چگونه میتوانیم در کاهش این انتشارات موثر باشیم. اما باید توجه داشت که این مسئله محدودیتهای خود را دارد و هر گفتگو درباره ردپای کربن باید بر روی کشورها، صنایع و شرکتهایی متمرکز شود که بیشترین انتشار کربن را تشکیل میدهند. این آلودگی عمدتاً از سوزاندن سوختهای فسیلی ناشی میشود. به گفته برخی کارشناسان، ردپای کربن شخصی فقط یک جنبه از اقدامات مؤثرتر آب و هوایی است که مردم میتوانند انجام دهند.
پیشنهاد خواندن: انرژیهای تجدیدپذیر و فناوری پایداری
فیلیپ پرنستیچ، بنیانگذار ردپای کربن در Minimum، یک شرکت حسابداری کربن، توضیح میدهد: “ردپای کربن در واقع انتشار گازهای گلخانهای است که با یک فعالیت تعریف شده مرتبط است.” این مفهوم اجازه میدهد تا هر فرد به میزان انتشار کربن خود در زندگی روزمرهاش دقیقتر نگاه کند.
برای محاسبه ردپای کربن خود، میتوانید از ابزارهای آنلاین مختلف استفاده کنید. این ابزارها با پرسش سوالات مختلف به شما اطلاعات گستردهای درباره رفتارهای مختلف شما ارائه میدهند. از جمله ابزارهای معروف در این زمینه میتوان به سازمان حفاظت از طبیعت و آژانس حفاظت از محیط زیست اشاره کرد.
هرچند که این ابزارها میتوانند به شما کمک کنند تا رفتارهایی که بیشترین تأثیر را دارند را شناسایی کنید، اما باید به یاد داشت که تخمینها برای ردپای کربن کالاهای مصرفی یا دیگر فعالیتها همیشه دقیق نیستند.
یکی از انتقادهایی که مطرح شده این است که ردپای کربن شخصی ممکن است توجه افراد را از اقدامات سیستمی و بزرگتری که از طریق دولتها و شرکتها صورت میگیرد، منحرف کند. به عبارت دیگر، این ایده برخی از افراد را به سمت اندک کارها و انتخابهای فردی هدایت میکند به جای اینکه به حل مسائل اساسی و سیستمی متمرکز شود.
آیا ردپای کربن شخصی ما میتواند به کاهش انتشارات جهانی کمک کند؟
ردپای کربن شخصی ما میتواند به کاهش انتشارات جهانی کمک کند. ردپای کربن به میزان گازهای گلخانهای اشاره دارد که به طور مستقیم به فعالیتهای فردی مرتبط هستند. این انتشارات میتواند از منابع مختلف مانند حمل و نقل، انرژی خانگی، یا حتی رژیم غذایی فرد ناشی شود.
با کاهش ردپای کربن شخصی، میتوان تأثیرات مثبتی بر جلوگیری از تغییرات آب و هوایی و حفاظت از محیط زیست داشت. اقداماتی نظیر استفاده از وسایل نقلیه کمکربن، بهینهسازی مصرف انرژی در خانه، انتخاب منابع انرژی تجدیدپذیر، و تغییر در رژیم غذایی به سمت گیاهخواری میتواند تأثیر قابل توجهی در کاهش انتشارات جهانی داشته باشد.
هر فردی که از این اقدامات کم کربن بهرهمند شود، به مقداری در کاهش فشارهای محیطی که با تغییرات آب و هوایی و گرمایش جهانی مرتبط هستند، نقش خواهد داشت. به این ترتیب، از طریق تغییر رفتارهای شخصی به سمت پایداری، هر فرد میتواند به جهانی پاکتر و محیط زیستی سالمتر کمک کند.
راهکارهای کاهش ردپای کربن
برای کاهش ردپای کربن، میتوانید از راهکارهای مختلفی در زندگی روزمرهتان استفاده کنیدکه در اادامه به برخی از آنها اشاره کردهایم:
استفاده از وسایل نقلیه کمکربن
انتخاب وسایل نقلیه الکتریکی یا وسیلهها با سوختهای پاک به جای وسایل نقلیه با انرژی منابع فسیلی میتواند به کاهش انتشار گازهای گلخانهای کمک کند.
افزایش بهرهوری انرژی در خانه
استفاده از لامپها و لوازم روشنایی با بهرهوری بالا، عایقهای حرارتی مناسب در خانه، و استفاده از دستگاههای الکتریکی با کارایی بالا میتواند مصرف انرژی خانگی را به حداقل برساند.
استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر
استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر مانند خورشید، باد، یا انرژی آب در ساختمانها به کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی کمک میکند.
کاهش مصرف آب گرم
افزایش بهرهوری سیستمهای گرمایشی و سرمایشی، استفاده از دستگاههای صرفهجوی آب گرم، و حتی کاهش زمان حمام میتواند مصرف انرژی مرتبط با آب گرم را کاهش دهد.
پیشنهاد خوندن: استفاده از رباتیک در مراقبتهای بهداشتی: پیشرفتها، مزایا و نگرانیها
مدیریت بهینه زباله
کمترین تولید زباله، بازیافت مواد قابل بازیافت، و کاهش استفاده از مواد یکبار مصرف میتواند به کاهش انرژی مورد نیاز برای تولید و دفن زباله کمک کند.
انتخاب گیاهخواری
کاهش مصرف گوشت و افزایش مصرف مواد غذایی گیاهی میتواند به کاهش انتشار گازهای گلخانهای مرتبط با دامداری کمک کند.
افزایش انرژی پایدار در تولید محصولات
حمایت از محصولات و خدمات تولید شده با استفاده از انرژیهای پایدار و کمکربن میتواند تأثیر مستقیمی بر کاهش ردپای کربن داشته باشد.
حمایت از حمل و نقل عمومی
استفاده از حمل و نقل عمومی به جای خودرو شخصی میتواند به کاهش ترافیک، مصرف سوخت، و انتشارات گازهای گلخانهای کمک کند.
هر فرد با انجام تغییرات کوچک در رفتارهای روزمرهاش میتواند به حفظ محیط زیست و کاهش اثرات منفی تغییرات آب و هوایی کمک کند.
میزان مصرف کربن در صنایع گوناگون
همانطور که در تصویر بالا مشاهده میکنید، بیشترین مصرف 49 درصد مربوط به حمل و نقل است. رتبه دوم در مصرف کربن و تاثیر آن بر روی افزایش ردپای کربن، مربوط به محصولات و لوازم مصرفی ما با 12 درصد میشود. سایر بخشها به ترتیب شامل غذا و نوشیدنیها، کشاورزی، خدمات، مسکن، ساخت و ساز و معدن و 1 درصد آن مربوط به سایر فعالیتها میشود.