علم آب و هوا میگوید آینده ای قابل زندگی امکان پذیر است. اگر اکنون مسیر درست را دنبال کنید، میتوانیم جهان را برای نسلهای آینده قابل سکونت بگذاریم.
دنیای کودکان ما با دنیای ما متفاوت خواهد بود. دنیای نوه های ما از این هم متفاوتتر خواهد بود. سوال مهم این است که آن جهان تا چه حد قابل زندگی خواهد بود؟
هیئت بین دولتی تغییرات آب و هوایی ماه گذشته آخرین گزارش خود را منتشر کرد – ترکیبی از تمام کارهایی که در چند سال گذشته انجام داده است تا آخرین علم آب و هوا را خلاصه کند. این سازمان خاطرنشان کرد که اگر اقدام فوری برای مقابله با بحران آب و هوا انجام شود، آینده قابل زندگی همچنان امکان پذیر است.
این خبر خوبی است، اما توصیف آینده زمین صرفاً به عنوان “قابل زندگی” به سختی تصویر الهامبخشی از آنچه نسلهای آینده باید منتظر آن باشند را ارائه میکند.
لیزا شیپر، نویسنده IPCC و استاد جغرافیای توسعه در دانشگاه بن میگوید: «تعریف آینده قابل زندگی در واقع چندان دشوار نیست. اشاره به رفع نیازهای اساسی انسان دارد.»
تعریف شیپر مفید است، اما با حفاری عمیقتر، مفهوم “آینده قابل زندگی” ذهنیتر از آن چیزی است که در ابتدا به نظر میرسد. روابط آینده ما بسته به اینکه چه کسی و کجا هستند، چه زمانی زنده هستند و مهمتر از همه، تصمیماتی که نسل ما در حال حاضر میگیرد، میتواند آینده های قابل زندگی متفاوتی را تجربه کند. اینکه تا چه حد میتوانیم این آینده را تضمین کنیم به تصمیماتی که در حال حاضر توسط دولت ها و شرکت ها گرفته میشود بستگی دارد. این به نوبه خود تحت تأثیر قدرت جمعی شهروندان خواهد بود که از آنها میخواهند آینده ای قابل سکونت و پایدار را در اولویت قرار دهند.
این میتواند به این معنا باشد که نخبگان کوچک و ثروتمندی در صد سال آینده دسترسی انحصاری به مجموعهای از منابع کمیاب را جمعآوری میکنند، در حالی که بقیه رنج میبرند. به همین ترتیب، این میتواند به این معنا باشد که مردم در سطح جهان در هماهنگی بهتری با اکوسیستمهای زمین زندگی میکنند و از هوای پاک، مسکن مقرونبهصرفه و امنیت غذایی که صدها سال بعد برای گذراندن آن نیاز دارند، برخوردار هستند. این آینده قابل زندگی به ما بستگی دارد که همین الان تصور کنیم و برایش بجنگیم.
میکائلا لوچ، فعال آب و هوا، گفت: «به عنوان پایه، آیندهای که من برای آن میجنگم، آیندهای است که در آن هر فرد بتواند با وقار زندگی کند، اغلب شادی را تجربه کند و نگران چیزهایی نباشد که برای زنده ماندن نیاز داریم.»
چیزی که لوچ میگوید او میخواست در کتابش روشن کند این بود که این نوع آینده قابل زندگی “بسیار ممکن” است. IPCC موافق است. گزارش آن به ما نشان میدهد که چگونه شانس خود را برای ساختن آن آینده قابل زندگی به بهترین شکل ممکن برای هر چه بیشتر مردم به حداکثر برسانیم.
پیشننهاد خواندن: سامسونگ برنامه ویرایش عکس Galaxy Enhance-X مجهز به هوش مصنوعی را برای سری S23 راه اندازی کرد
قابل زندگی، اما برای چه کسی؟
این سوال که آینده ای قابل زندگی چگونه به نظر میرسد، سوال دیگری را مطرح میکند: قابل زندگی برای چه کسی؟ در حال حاضر، اثرات نابرابر احساس میشود. کسانی که کمترین مسئولیت را در برابر تغییرات آب و هوایی دارند – آسیب پذیرترین جمعیت ها – بیشترین تأثیرات نامطلوب را تجربه میکنند.
حتی در حال حاضر، در دمای 1.1 درجه سانتیگراد نسبت به سطوح قبل از صنعتی شدن، ما به طور مستقیم اثرات تغییرات آب و هوایی ناشی از انسان را میبینیم. رویدادهای آب و هوایی مهم و غیرقابل پیش بینی باعث مرگ، تخریب و جابجایی مردم در سراسر جهان میشود. مسلماً، برخی از مناطقی که بدترین آسیب را دیدهاند، میتوان از قبل با تعریف شیپر غیرقابل زندگی تعریف کرد.
یکی از نمودارهای گزارش IPCC، که نشان میدهد چگونه تغییرات آب و هوایی بر متولدین دهههای مختلف بین سالهای 1950 تا 2020 تأثیر میگذارد، از نوارهای رنگی بر روی پیکرههای انسان برای نشان دادن میزان گرمایشی که در مراحل مختلف زندگی باید تحمل کنند، استفاده میکند. این نشان میدهد که برای کسانی که در پایان این قرن زنده هستند، پتانسیلی وجود دارد که در جهانی زندگی کنند که به طور قابل توجهی گرمتر از جهانی نیست که اکنون در آن زندگی میکنیم. اما آنها همچنین میتوانند با یک فاجعه گرمتر مواجه شوند.
اگر به 4 درجه گرمایش برسیم (بدترین سناریو و پیش بینی که توسط دانشمندان IPCC به عنوان یک احتمال ترسیم شده است) منطقی است انتظار داشته باشیم که حتی کمتر از جهان بتواند معیارهای قابل زندگی را برآورده کند.
IPCC به همراه سایر دانشمندان و کارشناسان سازمان ملل متحد برای محدود کردن گرمایش و حفظ هر چه بیشتر از جهان قابل زندگی است، واضح است که تغییر باید اتفاق بیفتد. بسیاری از این تغییرات باید در کشورهای توسعه یافته در سراسر آمریکای شمالی و اروپا اتفاق بیفتد، در میان کشورهایی که به دلیل سوزاندن سوخت های فسیلی برای تولید انرژی، بالاترین انتشارات تاریخی و امروزی را دارند.
شیپر توضیح داد که اگر دولتها و شرکتها در جهان توسعهیافته به دنبال سود و اولویت دادن به ثروت ادامه دهند، این کار را به بهای قابل زندگی کردن برای آسیبپذیرترین افراد انجام میدهند. او نگران است که برای بسیاری از مردم روی کره زمین، به دلیل استفاده از کربن در امور ثروتمندترین افراد، شرکت ها و کشورهای جهان، آینده قابل زندگی دور از دسترس باشد.
او گفت: “بسیاری از مردم – بیشتر در آمریکای شمالی – بسیار فراتر از آنچه زمین و آب و هوا میتوانند تحمل کنند، زندگی میکنند.” “بنابراین آنچه آنها ممکن است به عنوان آینده خود فکر کنند ممکن است به طور چشمگیری متفاوت باشد تا آینده ای قابل زندگی برای همه فراهم شود.”
معنی زندگی، پایدار و باوقار بودن چیست؟
آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، گزارش مارس IPCC را به عنوان “راهنمای چگونگی خنثی کردن بمب ساعتی آب و هوا” و “راهنمای بقا برای بشریت” توصیف کرد. این مجموعه مسیرهایی را نشان میدهد که ما میتوانیم طی ۷۷ سال آینده و فراتر از آن دنبال کنیم – نوعی ماجراجویی برای آینده بشریت.
مسیرهای بهترین سناریو، که مستلزم کنار گذاشتن کامل سوختهای فسیلی است، به جهانی با انتشار کم منجر میشود، جایی که میتوانیم از اکوسیستم خود محافظت کنیم، از سلامت عمومی جهانی محافظت کنیم و امنیت غذایی را تضمین کنیم. این به آینده ای اشاره میکند که در آن عدالت و برابری برای همه در تار و پود سیستم هایی که ما به آنها تکیه می کنیم ساخته میشود.
استن کاکس، متخصص محیط زیست و نویسنده نیز در کتاب خود به نام مسیری به سوی آینده ای قابل زندگی درباره آینده ای مینویسد که نه تنها قابل زندگی و پایدار است، بلکه با وقار است. او با بسط این ایده از طریق ایمیل، در مورد اهمیت توزیع مجدد قدرت برای اجازه دادن به خودمختاری بیشتر در میان شهروندان، به ویژه آنهایی که از لحاظ تاریخی به حاشیه رانده شدهاند، صحبت کرد.
او گفت: “آینده ای با عزت، علاوه بر قابل زندگی بودن، مستلزم آن است که جوامعی که همیشه به حاشیه رانده شدهاند، نقشی محوری در شکل گیری آینده جمعی خود ایفا کنند.” او افزود که ثروت و اصل و نسب دیگر به یک اقلیت قدرت نمی دهد تا تصمیم بگیرد چه چیزی برای دیگران بهترین است.
حذف وابستگی ما به سوختهای فسیلی و اجازه دادن به این بهترین سناریو برای تحقق آینده قابل زندگی، به معنای مقابله با یکی از بزرگترین چالشهای تحولآفرینی است که توسط کارشناسان آب و هوا مطرح شده است. کاکس گفت که دولت ها و شرکت ها برای کنار گذاشتن “سراب رشد اقتصادی نامحدود” به یک تغییر ذهنی کامل نیاز دارند.
او اضافه کرد که به جای استفاده از منابع رو به کاهش باقی مانده بر روی زمین برای تولید سود، در عوض برای حفظ زندگی مورد نیاز خواهند بود. “اگر بتوان به آن دست یافت، کسانی که از ما پیروی میکنند در تمدنی زندگی میکنند که در داخل اکوسیستم ها قرار میگیرد نه غارت آنها.”
چگونه زمین را قابل زندگی نگه داریم؟ تغییر را در آغوش بگیرید
آینده ای قابل زندگی که با فداکاری و تغییر تضمین میشود، ممکن است آن چیزی نباشد که شهروندان، دولت ها و شرکت های سود محور در جهان توسعه یافته بخواهند بشنوند. اما از طریق باز بودن برای تغییر سیستمها و شیوههای زندگیمان است که آینده امنتر، عادلانهتر و عادلانهتر میشود.
دو نویسنده IPCC، الیزابت گیلمور و رابرت لمپرت، در مقالهای برای The Conversation، نشان میدهند که چگونه تحول پیشگیرانه از سوی دولت در همکاری با شهروندان محلی میتواند طول عمر بسیاری از جوامع حاشیه رودخانه را تضمین کند که در حال حاضر در معرض خطر هستند. توسط اثرات تغییرات آب و هوایی شسته و رها شده است.
آنها گفتند: «[جامعه کنار رودخانه] ممکن است به مناطق مرتفع تغییر کند، کنار رودخانه خود را به پارک تبدیل کند و در عین حال مسکن مقرون به صرفه را برای افرادی که به دلیل این پروژه آواره شدهاند، ایجاد کند، و با جوامع بالادست برای گسترش مناظری که آبهای سیلاب را جذب میکنند، همکاری کند.
در این مثال، راه حل برای قابل سکونت بودن شهرهای حاشیه رودخانه میتواند در کنار گذار به منابع انرژی تجدیدپذیر و حمل و نقل سبز رخ دهد. اما این نیازمند پذیرش تغییراتی است که ممکن است ناراحت کننده یا به ظاهر ناخوشایند باشد – هزینه کردن دلارهای مالیاتی، درخواست از مردم برای جابجایی و پیکربندی مجدد زیرساخت. با این حال، جایگزین این است که هیچ کاری انجام ندهید و این جوامع را به خطر بیندازید.
این یک نسخه کوچک شده و ساده شده از استدلال در قلب کل گزارش ترکیبی IPCC است. افراد و مؤسسات ثروتمند در جهان توسعه یافته این انتخاب را دارند که تغییرات را هر چند ناخوشایند بپذیرند و سیاره را قابل سکونت نگه دارند یا به نفع حفظ وضعیت موجود مقاومت کنند و مناطق قابل سکونت زمین را به تدریج از بین ببرند.
هرچه بشریت به هشدارهای جامعه علمی بیشتر توجه کند و گامهای پیشگیرانهای برای پذیرش تغییر بردارد، فرصت بیشتری برای طراحی آیندهای قابل زندگی وجود دارد که برای همه مفید باشد. راه حل های لازم – همانطور که در گزارش IPCC ذکر شده است – همه برای اتخاذ وجود دارد.
فراتر از بقا
این چشم انداز از آینده ای قابل زندگی بسیار بیشتر از بقا است. این تصویری از دنیای امنتر، برابرتر و باثباتتر را ترسیم میکند و نشان میدهد که ایده «آینده قابل زندگی» چقدر میتواند گسترده باشد. این تعریفی است که میتواند شامل ایده های مطرح شده توسط لوچ در مورد شادی و کرامت باشد، که شامل آزادی از ظلم و ستمی است که در حال حاضر بسیاری در سراسر جهان با آن روبرو هستند.
امید زیادی وجود دارد که بتوان در این ایده یافت که نسلهای آینده ما ممکن است در آیندهای پایدار زندگی کنند که در آن بشریت موفق به مذاکره مجدد درباره یک رابطه محترمانهتر و کمتر استخراجکننده با زمین شده است. رسیدن به آنجا مستلزم دگرگونی فوری از سوی دولتها و شرکتها است، اما شهروندان نقش مهمی در مبارزه برای این تغییر و استقبال از آن در زمان رسیدن دارند. اگر اجازه دهیم، تصور آینده ای قابل زندگی میتواند انگیزه قدرتمندی برای پذیرش این تغییر در حفظ وضعیت موجود باشد.
منبع: cnet